Ceramidy

Ceramidy (substancje tłuszczowe – sfingolipidy) są naturalnym składnikiem lipidów skóry. Stanowią główny składnik (25-50%) spoiwa wypełniającego przestrzenie międzykomórkowe w warstwie rogowej. Komórki naskórka są zanurzone w lipidowym „cemencie” utworzonym z mieszaniny nienasyconych kwasów tłuszczowych, cholesterolu i ceramidów. Są połączone między sobą wiązaniami białkowymi.

Działanie ceramidów

Reszty lipofilowe ceramidów, cholesterolu, kwasów tłuszczowych rozpuszczają się w sobie wzajemnie. Tworzą warstwy lipidowe, przeplatane wodną warstwą, zawierającą uwodnione grupy polarne hydrofilowych połączeń. W ten sposób w naskórku, który się składa z obumarłych komórek są tworzone obszary wodno-lipidowe. Struktura spoiwa międzykomórkowego przypomina budowę liposomów lub błon komórkowych.

Wpływ detergentów

Pod wpływem detergentów, otarć mechanicznych, promienia UV (co raz większej ilości „wolnych rodników) następują ubytki w lipidach spoiwa naskórkowego. W związku z tym struktury lamelarne robią się mniej uporządkowane. W wyniku tych procesów w barierze naskórkowej powstają „dziury”, przez które ucieka woda. Do wewnątrz wnikają substancje szkodliwe i drobnoustroje. Odwodnienie skóry powoduje zmiany w warstwie rogowej. Komórki naskórka zlepiają się w „bryłki”, a więc przestrzenie pomiędzy nimi jeszcze bardziej się powiększają – następuje jeszcze większe odparowywanie wody. Prowadzi to do przesuszenia skóry, łuszczenia się na skutek nadmiernego rogowacenia oraz jej przyspieszonego starzenia.

Dlatego dobre i świeże oleje roślinne spełniają tak ważne znaczenie w kosmetyce. W sposób naturalny zawierają szeregi nenasyconych kwasów tłuszczowych (NKT), które są wchłaniane przez naskórek jako jeden ze składników cementu międzykomórkowego. Należy cały czas dbać o to, aby uzupełniać płaszcz lipidowy i spoiwo międzykomorkowe w brakujące lipidy np. NKT, ceramidy, lecytyny i cholesterol.
Ceramidy mogą być pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, łatwo one wbudowują się w struktury cementu międzykomórkowego i go uszczelniają. Badania pokazały, iż w wyniku aplikacji ceramidów na skórę następuje poprawa struktur lipidowych. Jest to ważne w przypadkach atopowego zapalenia skóry i innych dermatoz.

Stosując preparaty ceramidowe, należy pamiętać, że działają one na skrajne, szybko złuszczające się warstwy naskórka. Aby efekt ich działania był maksymalny należy aplikować je kilka razy dziennie. Kosmetyki ze składnikami „cementu międzykomórkowego” polecane są do cery suchej i dojrzałej, do cery łuszczącej się, do skóry wrażliwej, do skóry uszkodzonej promieniem UV.